FRÖLICH David - Medulla geographiae practicae 1639 [Pierwsze zdobycie szczytu w Tatrach]

FRÖLICH David - Medulla geographiae practicae 1639 [Pierwsze zdobycie szczytu w Tatrach]

Frölich Davide (Dávid) - MEDULLA GEOGRAPHIAE PRACTICAE Peregrinantium imprimis usui, deine Historiarum & rerum hoc tempore bellicosissimo gestarum, gerendarumq[ue] pleniori cognitioni accomodata: In qua potissimum Europae Regiones nobiliores, [et] aditu faciliores, nova, compendiosaq[ue] Methodo proponuntur: earum situs, quantitas, qualitas, dominium, partitio, distributio Urbium, Oppidorum, Arciu[m], resq[ue] in iis memorabiles, conditio, politia, consuetudines [et] mores incolaru[m]; Insulae, Peninsulae, Maria, Sinus, Fluvii, Lacus, Portus, Promontoria, Montes, Thermae, Acidulae, Minerae, Agri, Viridaria, Sylvae, Vivaria, Animantia, Antiquitatum monumenta nec non alia quamplurima insigniora naturalia, atq[ue] artificialia cuius vis loci Gnorismata singillatim adu[m]brantur: [et] tandem caeterae quoque Orbis terrarum Partes summatim pertractanturr

Frölich David (1595 Lubica k. Kiezmarku - 24 IV 1648 Lewocza, poch. w Kiezmarku). Spiskoniem. matematyk, astronom, geograf, autor kalendarzy, pierwszy znany z nazwiska taternik. Frölich (a nie Fröhlich jak się czasem błędnie pisze) uczył się do 1616 w liceum kiezm., gdzie jego gł. nauczycielem był » David Praetorius . Lata 1616-29 spędził na zagr. studiach (w Elblągu, Frankfurcie nad Odrą, Wittenberdze) i na podróżowaniu.(za z-ne.pl, Witold Henryk, Zofia Paryscy - Wielka Encyklopedia Tatrzańska)

Najcenniejszymi pracami Frolicha była geografia Medulla Geographiae practicae (Bartphae 1639) oraz podręcznik dla podróżujących Bibliotheca seu Cynosura Peregrinantium, hoc est Viatorium (Ulmae 1643-44, 4 tomy).

Na wstępie swego dzieła Frolich podaje charakterystykę Tatr:

"Z pomiędzy gór (Węgier) pierwsze miejsce zajmują Karpaty, którą to ogólną nazwę oznaczony został cały łańcuch gór sarmackich, dzielący Węgrów od Rusinów, Polaków, Morowian, Ślązaków oraz tej części Austrii, która przylega do Dunaju. Najgroźniejsze i najwyższe ich grzbiety, sięgające powyżej chmur istnieją w komitacie spiskim, w okolicy mojego najmilszego miasta ojczystego Caesareopolis, inaczej Kieżmarkiem zwanego. Od miasta tego pochodzi także nazwa Gór Gór Kieżmarskich,znanych również Śnieżnymi, ponieważ pokryte są stałymi niemal śniegami, przez Słowian nazywanych Tatrami"

Wyprawę podjął w 1615 wraz z towarzyszami i przewodnikiem na Kiezmarski Szczyt (a nie Łomnicę , jak to nieraz mylnie się podaje):

"W miesiącu czerwcu 1615 r. będąc jeszcze młodzieńcem i pragnąc z dwoma kolegami szkolnymi poznać wysokość tych gór, gdy na wierchu pierwszej skalistej góry w wielkim turdzie stanąwszy, sądziłem, że osiągnąłem cel najwyższy, ujrzałem drugą nierównie wyższą skałę [...], gdy zaś na wyższą górę zdążałem, zostałem uwięziony jakby najgęstszych mgłach [...], gdy przybyłem na najwyższy wierzchołek góry, natrafiłem tam na powietrze tak spokojne i delikatne, iż nie zauważyłem nawet poruszenia się włosa..."

Na s. 339-341 - pierwszy drukowany opis Tatr Wysokich oraz zaobserwowanych zjawisk pogodowych. Wycieczka autora na Kiezmarski Szczyt w r. 1615 rozpoczyna znane nam dzieje taternictwa

Liczne przedruki w literaturze geograficznej XVII i XVIII w.

(z-ne.pl, Witold Henryk, Zofia Paryscy - Wielka Encyklopedia Tatrzańska)

(Józef Szaflarski - Poznanie Tatr)

Rok wydania:  Bartphensibus (Bartphae), Prostat apud auctorem, promotorem et typographu[m], 1639

k. [28], s.39 (prolegomena), s.453, k. [49], k. [1 -rozkładana mapa]

Format: 16 x 11 cm.

Oprawa: perg. z epoki, obcięcia kart barwione

Stan: oprawa pergaminowa z epoki z otarciami i zabrudzeniami, ślad kornika na kilku stronach [bez szkody dla tekstu], notatka na wyklejce z 1696 roku, 2 k. z wczesnymi notatkami, 3 k. z drobnymi ubytkami na brzegach [bez szkody dla tekstu], 3 k. z luzami, rozkładana tablica z naddarciem.

ŁADNY I RZADKI EGZEMPLARZ